Makale Nedir, Özellikleri Nelerdir, Edebiyatımızdaki Gelişimi Nasıldır?

Makale Nedir?

Bu tür, bir konuda belirli gerçekleri açıklamak, bir konuda görüş ve düşünceleri öne sürmek, bir tezi savunmak, desteklemek amacıyla yazılan yazılara makale denir.

Makale Türünün Özellikleri Nelerdir?

  • Makaleler, alanında uzmanlaşmış kişiler tarafından yazılma niteliğiyle diğer öğretici metin türlerinden ayrılır.
    • Bu nedenle makalede temel unsur, fikirdir. 
      • Nesnel anlatım olması dolayısıyla bu tarz yazılarda yazan kişinin öznel düşünceleri ve yazan kişinin nitelikleri yazıya aktarılmaz. 
      • Somut verilere dayandırılarak bir anlatım yapılır. 
      • Bu veriler, makalenin sonunda belirli bir düzen içerisinde belirtilir. 
  • Makalede amaç bilgi vermektir.
    • Bu nedenle dil, göndergesel işlevde kullanılır.
      • Fikir yazısı olduğu için "nesnel anlatım" ön plana çıkar.
      • Söz oyunlarına başvurulmaz, süslü anlatımdan çok açık ve net bir tavır takınılır. 
      • Açıklayıcı anlatım ön plandadır. 
  • Gazete ve dergilerde yayımlanır. 

Türk Edebiyatında Makalenin Tarihî Gelişimi

Makale türü, edebiyatımıza ilk olarak 19. yüzyılda giriş yapmıştır. Bu tür, Tanzimat edebiyatında Şinasi'nin Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi ile Türk edebiyatında kendine bir yer edinmiştir. Bununla beraber makaleler, eleştiri türüyle de iç içe olduğu için Namık Kemal'in Lisan-ı Osmanî'nin Hakkında Bazı Mülahazat-ı Şamildir makalesi ve Ziya Paşa'nın Şiir ve İnşa'sı bu türün Tanzimat'taki örnekleri olarak edebiyatımızda kendine yer bulur. Bu makaleler, gazetelerde yayımlanmıştır. 

Makaleler ve Yazarları:
Şinasi, Mukaddime; Namık Kemal, "Mes Prisons Muahezenamesi", "Renan Müdafaanamesi"; Ziya Gökalp, "Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak"; Cenap Sahabettin, "Evrak-ı Eyyam, Nesr-i Harp, Nesr-i Sulh"; Ali Canip Yöntem, "Millî Edebiyat Meseleleri ve Cenap Beyle Münakaşalarımız"; Yahya Kemal Beyatlı "Aziz İstanbul, "Eğil Dağlar (makale - sohbet)"; Yaşar Nabi Nayır, "Edebiyatımızın Bugünkü Meseleleri (makale - inceleme)"; Hasan Ali Yücel, "Pazartesi Konuşmaları, İyi Vatandaş İyi İnsan" ...

Makale örneği:

Köy Seyirlik Oyunları, eski çağlardan günümüze miras kalmış gerek Türk toplumunun gerekse diğer kavim topluluklarının temel yapılarını işleyen, içerisinde barındıran somut miras örneklerindendir.
Köy Seyirlik Oyunları, en basit tanımıyla köylerde bayram, düğün, nişan ve diğer özel günlerde köylülerin kendilerini eğlendirme maksatlı oynadığı basit oyunlardandır. Başka tanımlar verilecek olunursa eğer, "Kırsal kesimde, dar bir çevrede yaşayan insanların kendi aralarında belli zamanlarda oynadıkları sözlü ya da sözsüz oyunlardır. " "Köylü Tiyatrosu" adı ile de bilinen köy seyirlik oyunları düğünlerde, bayramlarda ya da yılın belirli günlerinde köylülerimizin genellikle " Oyun yapma", "oyun çıkarma" adı altında bereket bolluk, sağlık ve yeni yılı karşılamak amacıyla oynadığı törensel içerikli oyunlardır."
Köy Seyirlik Oyunları, eski çağlarda birer ritüel niteliği taşımaktaydı. Bu ritüeller içerisinde temel amaç yaşamın daha işlevsel ve daha verimli olabilmesiydi. Doğaya, Tanrılara, doğaüstü güçlere karşı gerçekleştirilen bir ritüel olarak karşımıza çıkan Köy seyirlik oyunları, varyantlaşma yolu ile günümüze kadar gelmiş ve toplumun kültür yapısı içerisinde şekillenerek kendi geleneğine bağlı bir biçimde oynanmaya devam edilmişlerdir.
Özdamar, Melih, "Köy Seyirlik Oyunları ve Şamanizm İlişkisi", 2016.


İçeriklerimiz, pdf anlatımlar dahil, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nca korunmaktadır. Telif haklarının herhangi bir şekilde ihlali, başka yerlerde isimsiz yayımlanması, çeşitli kitap kaynaklarında izinsiz yer alması, içeriğin izinsiz kopyalanıp başka bir isimle tanıtılması vb. ile yapan kişi, kişiler veyahut kurumlar hakkında gerekli işlemler başlatılacaktır. 
 Türkçe ve Edebiyat yönetimi.
Daha yeni Daha eski