Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu - PDF

CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK TİYATROSU

  • Bu dönemde tiyatroya verilen önem zirveye ulaşmıştır.
  • Millî Edebiyat Dönemi'nde açılan Darülbedayi, 1930 yılında Şehir Tiyatrosu adını aldı.
  • İyi-kötü, alt-üst zümre, zengin-fakir, ezenler-ezilenler gibi gruplar oluşturulmuş ve eserlerde işlenmiştir.
  • Karakter ve konu aracılığıyla sosyal sorunlar ele alınmıştır.
  • Oyun kişileri, yazarın düşüncelerini yansıtır.
  • Yakın geçmiş incelenir.
    • Osmanlı dönemi eleştirilir.
    • İnkılapları halka bu şekilde aktarmayı amaçlarlar.
    • İnkılaplar, Osmanlı tarihinde yer alan kişiler, toplumsal değişimler incelenir.
  • Kültürel yozlaşma, köy gerçekleri, adaletsizlik gibi kavramlar somut bir şekilde aktarılır.
  • Gelenek ve görenekler esastır.
  • Olay ve kişiler, sembolik bir değer taşır.
  • Epik ve absürt tiyatronun örnekleri ilk olarak bu dönemde oluşmuştur.

1. HALDUN TANER

  • Ona göre sanat, toplumsal meselelerle ilgilenmedikçe yarım kalacaktır.
  • Öykü ve tiyatrolarında yer alan kişiler aracılığıyla fırsatçı, görgüsüz tipleri mizahi bir dille eleştirmiştir.
  • Epik tiyatromuzun kurucusudur ve ilk epik tiyatro olan Keşanlı Ali Destanı'nı yazmıştır.

Eserleri:
Hikâye: Yaşasın Demokrasi, Tuş, Şişhaneye Yağmur Yağıyordu, On İkiye Bir Var, Konçinalar, Ayışığında Çalışkur, Sancho'nun Sabah Yürüyüşü
Tiyatro: Keşanlı Ali Destanı, Fazilet Eczanesi, Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım, Zilli Zarife, Eşeğin Gölgesi, Vatan Kurtaran Şaban, Sersem Kocanın Kurnaz Karısı...
Fıkra, Gezi, Söyleşi: Düşsem Yollara Yollara, Ölür İse Ten Ölür Canlar Ölesi Değil, Deve Kuşuna Mektuplar


2. TURAN OFLAZOĞLU

  • Trajedi türünün Türk edebiyatındaki başarılı yazarlarındandır.
  • Konularının birçoğunu “Osmanlı tarihi” oluşturur.
  • Şiirsel bir anlatıma sahip manzum tiyatroları vardır.

Eserleri:
Tiyatro: Kösem Sultan, Deli İbrahim, Genç Osman, III. Selim, IV. Murat, Cem Sultan, Fatih, Allah'ın Dediği Olur,  Sinan Bizans Düştü, Sokrates Savunuyor, Keziban, Elif Ana
Şiir: Sevgi Hakanı, Fetih
Çeviri: Böyle Buyurdu Zerdüşt, Romeo ile Juliet...


3. ORHAN ASENA

  • Bireyin iç dünyasını ele alır ve başarılı bir şekilde tahlil eder.
  • Toplumsal mesajlar vermiştir.
  • Tiyatro, tarihin sustuğu yerde başlar düşüncesine sahiptir
  • Mitolojik unsurlardan faydalanmış ve baskı altındaki bireyin başkaldırısının işlemiştir.
  • Tanrılar ve İnsanlar, Atçalı Kel Mehmet ile ödül almıştır.
  • Türk edebiyatının Shakespeare’si olarak adlandırılır.

Eserleri:
Tiyatro: Hürrem Sultan, Tanrılar ve İnsanlar, Tohum ve Toprak, Atçalı Kel Mehmet, Fadik Kız, Ölü Kentin Nabzı, Yalan, Korku, Kocaoğlan, Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe, Simavnalı Şeyh Bedrettin
Şiir: Masal, Kıt Kanaat


4. GÜNGÖR DİLMEN

  • Türk tarihi ve Antik Yunan söylenceleri esas konularıdır.
    • Mitolojik, fantastik ve tarihî unsurları ele alır.
  • Absürt tiyatro yazarımızdır.
    • Canlı Maymun Lokantası bu türün en güzel örneklerindendir.
  • Midas’ınKulakları, Canlı Maymun Lokantası, Kurban, Midas'ın Kördüğümü, Deli Dumrul ve Ben Anadolu ile ödül almıştır.
  • Midas Üçlemesi’nin sahibidir.
  • Midas’ın Altınları, Midas’ın Kördüğümü, Midas’ın Kulakları bu üçlemeyi oluşturur.

Eserleri:
Tarihî Oyunlar: İttihat ve Terakki, Bağdat Hatun, Hasan Sabbah, Devlet ve İnsan
Mitolojik Oyun: Midas'ın Kulakları, Kurban, Akad'ın Yayı, Deli Dumrul, Midas’ın Altınları, Midas’ın Kördüğümü, Galatea ve Pigmalion, Troya İçinde Vurdular Beni, Şan...
Mitolojik-Tarihî Oyunlar: Ben Anadolu, Akrantılar, Günümüzden Portreler
Fantastik Oyunlar: Canlı Maymun Lokantası, Avcı Karkap, Ayak Parmakları, Küp Hamit, Toplar ve Paşalar, Misyoner, Afyon Savaşı
Çocuk Kitabı: Mavi Orman, Kuyruklu Masallar


5. RECEP BİLGİNER

  • Toplumsal problemleri ve köylü sıkıntılarını işler.
  • Gazetecilik yönü ağır basar.
  • Edebiyata şiirle başlamıştır.
  • Devlet Sanatçısı unvanı vardır.

Eserleri:
Tiyatro: Sarı Naciye, İsyancılar, Yunus Emre, Mevlana, Parkta Bir Sonbahar Günüydü, Gazeteciden Dost, Utanç Dünyası, Sırat Köprüsü
Anı: Hapisliğim
Roman: Politikada Bir Sarı Çizmeli
Şiir: Bir Zamanlar


6. REFİK ERDURAN

  • Toplumsal bozukluklar eserlerinin ana temasını oluşturur.
  • Vodvil tarzıyla karşımıza çıkar.
  • Orta hâlli insanları, toplumdan kopmuş aydınları, para ilgisini hicveden bir yapıya sahiptir.

Eserleri:
Tiyatro: Deli, Bir Kilo Namus, Cengiz Han'ın Bisikleti, Karayar Köprüsü, Bunu Yapan İki Kişi, Eşekdağ'ın Sevdalısı, Seher Vakti, Halay
Roman: Yağmur Duası, Domuz,
Hatıra: Gülerek, Metamorfoz
Gezi: Bosnalı Samuraylar


7. TURGUT ÖZAKMAN

  • Tiyatrolarında dramatik konulara bolca yer vermiş; günlük yaşamın çelişkisi ve komiklikleri, toplumsal değişimlerin bireydeki etkisini ele almıştır.
  • Geleneksel Türk tiyatrosundan faydalanmıştır.
  • Şu Çılgın Türkler adlı belgesel romanı ile “Kurtuluş Savaşı"nı anlatmıştır.

Eserleri:
Oyun: Ah Şu Gençler, Sarıpınar 1914, Fehim Paşa Konağı, Resimli Osmanlı Tarihi, Bir Şehnaz Oyun, Masum Katiller, Pembe Evin Kaderi...
Senaryo: Yatık Emine, Keloğlan Aramızda, Tuzsuz Deli Bekir, Kurtuluş, Cumhuriyet
İnceleme: Şu Çılgın Türkler, Dr. Rıza Nur Dosyası, 1881-1938 Atatürk
Anı: Radyo Notları


8. MUZAFFER İZGÜ

  • Memleket sorunlarını, toplumsal bozuklukları, çarpıklıkları kara mizah tarzıyla işlemiştir.
  • Mizah hikâyecisidir.
  • İstanbul ve Ankara tiyatrolarında oynanan İnsaniyetin ve Kara Düzen gibi yapıtlarıyla bilinir.

Eserleri:Roman: Halo Dayı, İki Öküz, Zıkkımın Kökü, İt Adası, Dilber, İlyas Efendi, Kasabanın Yarışı, Üç Halka Yirmi Beş, Sıpa...
Tiyatro: Gecekondu, Gön, İnsaniyetin, Kara Düzen, Reçetesi Peçete, Her Devrin İti...

Gülmece Öykü: Donumdaki Para, Dayak Birincisi, Bando Takımı, Deliye Her Gün Bayram, Sen Kim Hovardalık Kim, Devlet Babanın Tonton Çocuğu, Siz Bilirsiniz Paşam...

Çocuk Kitabı: Ökkeş, Uçtu Uçtu Ali Uçtu, Bülbül Düdük, Ekmek Parası, Çizmeli Osman, Pazar Kuşları, Karlı Yollarda...

Hazırlayan: Melih Özdamar

İçeriklerimiz, pdf anlatımlar dahil, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nca korunmaktadır. Telif haklarının herhangi bir şekilde ihlali, başka yerlerde isimsiz yayımlanması, çeşitli kitap kaynaklarında izinsiz yer alması, içeriğin izinsiz kopyalanıp başka bir isimle tanıtılması vb. ile yapan kişi, kişiler veyahut kurumlar hakkında gerekli işlemler başlatılacaktır. 
 Türkçe ve Edebiyat yönetimi.
Daha yeni Daha eski