Tenasüp (Uygunluk) Sanatı Nedir?

Tenasüp (Uygunluk) Sanatı Nedir?

Tenasüp Sanatı Nedir?

TENASÜP SANATI

Nasip sözcüğünden türetilen uygunluk, birbiriyle alakalı sözcüklerin bir sıra gözetmeksizin bir arada kullanılmasıyla ortaya çıkan söz sanatıdır. Zıt sözcükler tenasüp sanatını oluşturmaz.

Örnek 1
👉 Artık demir almak günü gelmişse zamandan
      Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan

Şair; demir almak, gemi, liman sözcüklerini sıra gözetmeksizin bir arada kullanarak tenasüp sanatını uygulamıştır.

Örnek 2
👉 Yalnız acı bir lokma zehirle pişmiş aştan
     Ve ayrılık anneden, vatandan, arkadaştan

Bu dizelerde lokma, pişmiş, aş sözcükleri ile tenasüp sanatı uygulanmıştır.

Örnek 3
👉 Yiğit kendini övende
      Oklar menzili dövende
      Kılıç kalkana değende
      Kalkan gümbür gümbürlenir

Bu dizelerde yiğit, kalkan, ok, kılıç sözcükleri birbiriyle alakalı oldukları için tenasüp sanatını oluşturmuştur.

Örnek 4
👉 Aramazdık gece mehtâbı yüzün parlarken
      Bir uzak yıldıza benzerdi güneş sen varken

Bu dizelerde mehtap ile ay aydınlığı kastedilmiştir. Yıldız, güneş, mehtap birbirleriyle ilgili sözcükler oldukları için tenasüp sanatına örnektir.

Diğer Örnekler:
👉 Çalınsın saz keman, santur, kanun hoş makam ile
      Okunsun şarkılar, dilbesteler, mahurdan sadâlarla

👉 Bir şâhda iki gonce-i gül
      Birbirlerine olurdu bülbül

👉 Aşk derdiyle hoşem el çek ilacımdan tabip
      Kılma derman, kim helakim zehr-i dermanındadır.

👉 Bir elinde gül bir elinde câm geldin sâkiya
      Kangısın alsam gülü yâhȗd ki câm yâ seni

👉 Kapında âhıma yer yok aceb hikâyetdir
      Bahâr u mevsim-i güldür sabâ çemende garîb


Diğer söz sanatları için tıklayınız.

Daha yeni Daha eski