- Garip şiirine tepki olarak ortaya çıkan akım Ece Ayhan tarafından “Sivil Şiir” olarak adlandırılır.
- Garip şiirinin folklor anlayışına tepki olarak “folklor şiire düşman” esasını savundular.
- Biçimin içerikten önce gelmesi, kapalı anlam, soyut şiir özellikleriyle de “divan” şiirini andırmışlardır.
- Garip akımının aksine edebî sanatlara bolca yer vermişlerdir.
- Bu durum onların şiirinin bazen anlamsızlaşmasına sebep olmuştur.
- Olay, hikâye dışlanmıştır.
- İkinci Yeni şiiri halkın aksine seçkin okuyucuyu tercih etmiş hatta okurdan tamamen uzaklaşarak aydınlara hitap etmişlerdir.
- İroni, şaşırtma gibi unsurlar yer almaz.
- Akıl, dışlanmıştır.
- Sosyal içerik, ideoloji gibi unsurlar İkinci Yeni şiirinde yer almaz.
- Günlük dilden uzaklaşmış, dil bilgisi kurallarını önemsememişlerdir.
- Sıfatların yeri değişmiş, anlam olarak bitmemiş cümleler kurmuşlardır.
- Alışılmamış bağdaştırmalar şiirlerinde sıkça rastlanan unsurlardır.
- “Sözcük her şeydir.”, “Şiir geldi, kelimeye dayandı.” İfadeleri çağrışıma verdikleri önemi gösterir.
- Kelimelerle oynayarak yeni ifadeler türetmişlerdir.
Örnek cümleler:
En akıllı tarafımdır, balıkla deniz tutmak.
Giriyor bir kumru içeri, camdan çatlak.
Yüzüklerinde altın parmaklar takılıymış.
Gözleri göz değil, gözistan.
Dirim kısa, ölüm uzundur cehennette herhal abiler.
Topağacından aparthanlarda odası bulunmaz.
İkinci Yeni şiirinin temsilcileri dışında bu şiirden etkilenen şairler:
Yılmaz Gruda, Ali Yüce, Ahmet Oktay, Özdemir İnce, Turgay Gönenç, Süreyya Berfe, İsmet Özel, Cahit Zarifoğlu, Egemen Berköz, Tevfik Akdağ, Kemal Özer
1. CEMAL SÜREYA
- İlk şiiri *“Şarkısı Beyaz”*dır ve Mülkiye dergisinde yayımlanmıştır.
- İlk şiir kitabı Üvercinka ile ödül almıştır.
- Şiirlerinde erotizm, yalnızlık, umutsuzluk, aşk söz konusudur.
- Şiirlerinde ironi, mizah yer alır ve resim ögesine önem verir.
- Gelenekçiliğe karşı çıksa da divan ve halk şiirinden faydalanmıştır.
- Asıl adı Cemalettin Seber’dir.
- Papirüs dergisini çıkarmıştır.
Eserleri:
Şiir: Üvercinka, Göçebe, Sıcak Nal, Beni Öp Sonra Doğur Beni, Güz Bitiği
Deneme, Düzyazı: Günübirlik, Folklor Şiire Düşman, Papirüs’ten Başyazılar, Güvercin Curnatası, 999. Gün, Uzat Saçlarını Frigya, On Üç Günün Mektupları
Antoloji: Mülkiyeli Şairler, 100 Aşk Şiiri
2. EDİP CANSEVER
- “Dize işlevini yitirdi” sözüyle tanınır.
- Tasvir, diyaloglara yönelmiştir.
- Edebiyatın “Kuyumcu Şair”i olarak anılır.
- Varoluşçuluk akımının etkisindedir.
- Bireyin yalnızlıkları, arayışları, umutsuzlukları işlenir.
- Siyasi olaylardan uzak durmuştur.
- İkinci Yeni şairlerinin aksine anlamsızlıktan uzak durmuştur.
- Masa da Masaymış Ha, Yerçekimli Karanfil, İnfilak, Ben Ruhi Bey Nasılım, Yeniden şiirleriyle tanınmıştır.
Eserleri:
Şiir: İkindi Üstü, Dirlik Düzenlik, Yeniden, Çağrılmayan Yakup, Ben Ruhi Bey Nasılım, Nerde Antigone, Tragedyalar, Petrol, Yerçekimli Karanfil
Deneme: Şiiri Şiirle Ölçmek, Gül Dönüyor Avucumda
3. TURGUT UYAR
- İlk şiirlerinde Garip etkisi sezilir ve toplumsal değerlere sahip çıktığı Arz-ı Hâl eseri önemlidir.
- Şiirlerinde divan ve halk şiirinin etkisi yer almaktadır.
- Divan adlı eserinde divan şiiri geleneğine bağlı kalarak eski biçimleri modernleştirmiştir.
- Bunalım, çaresizlik ve yalnızlık gibi temaları ele almıştır.
- Dünyanın En Güzel Arabistan’ı adlı eserinde bireyin iç dünyasını işlemiştir.
Eserleri:
Şiir: Arz-ı Hâl, Türkiye’m, Dünyanın En Güzel Arabistan’ı, Tütünler Islak, Büyük Saat, Kayayı Delen İncir
Eleştiri: Bir Şiirden
4. İLHAN BERK
- İlk şiirlerinde Nazım Hikmet’in etkisinde kalmıştır, sonrasında Garip ve İkinci Yeni anlayışına yönelmiştir.
- Sen Antoine’in Güvercinleri ile İkinci Yeni’ye dahil olmuştur.
- “Biçim, anlamı aştıkça ve onu yok ettikçe kurulur kalır.” anlayışıyla biçimi, anlamın önüne koyar.
- Şiir, ona göre anlam için yazılmaz.
- Behçet Necatigil’e göre İlhan Berk, “Şiirimizin Evliya Çelebisi”dir.
- Şiirlerinde erotizm ön plandadır.
- Eski dönemleri şiirlerine yansıtma çabasındadır.
Eserleri:
Şiir: Mısırkalyoniğne, Çivi Yazısı, Galile Denizi, İstanbul Kitabı, Güneşi Yakanların Selamı, Kül, Deniz Eskisi, Türkiye Şarkısı, Şenlikname, Atlas
Günlük: El Yazılarına Vuruyor Güneş
Deneme: Şifalı Otlar Kitabı
5. ECE AYHAN
- “Sivil Şiir”, “Kara Şiir” adlarını İkinci Yeni için kullanmıştır.
- Görüntücü imge ustası olarak anılır.
- Şiir, ona göre imgeler sanatıdır.
- Sürrealist ve aklın sınırlarıyla oynayan bir tarza sahiptir.
- Dadaizm, varoluşçuluk etkisi görülür.
- Kapalı, anlaşılması zor şiirler yazar.
- Düzyazı şiirlerinde cinsellik ve homoseksüel kavramları sezdirir.
- Bakışsız Bir Kedi Kara, düzyazı şiirlerindendir.
- Mor Külhani, şairin poetikasıdır.
Eserleri:
Şiir: Kınar Hanımın Denizleri, Bakışsız Bir Kedi Kara, Devlet ve Tabiat, Bütün Yort Savullar, İki El Mektup ya da Özel Bir Fuhuş Tarihi
Düzyazı: Yeni Defterler, Defterler, Sivil Şiirler, Sivil Denemeler, Kolsuz Bir Hattat
6. ÜLKÜ TAMER
- Soğuk Otların Altında adlı şiiriyle İkinci Yeni akımına katılmıştır.
- Çocuk duyarlılığı öne çıkar.
- Yalın anlatıma önem verir, soyut ifadelerle yazar.
- Mitolojik unsurlar, halk şiiri biçim ve türleriyle beslenir.
Eserleri:
Şiir: Soğuk Otların Altında, İçime Çektiğim Hava Değil Gökyüzüdür, Ezra ile Gary, Virgülün Başından Geçenler
Hikâye: Alleben Öyküleri
Çeviri: Mitologya, Harry Potter ve Felsefe Taşı
7. SEZAİ KARAKOÇ
- Kendisi kabul etmese de İkinci Yeni’nin öncülerindendir.
- Diriliş Ekolü’nü oluşturmuştur.
- İslami etkilerle Diriliş dergisini çıkarmıştır.
- Mistik, kapalı ve soyut bir anlatım tarzı vardır.
- Evliya ve enbiya kıssalarından faydalanır.
- İlk şiirini Hisar dergisinde yayımlamıştır.
- Kendine özgü tarz geliştirerek İkinci Yeni’yi “Neo-Realist” olarak yorumlamıştır.
Eserleri:
Şiir: Hızır’la Kırk Saat, Körfez, Şahdamar, Taha’nın Kitabı, Kıyamet Aşısı, Mağara ve Işık, Gül Muştusu, Zamana Adanmış Sözler, Ayinler, Gün Doğmadan, Monna Rosa
Deneme: Medeniyetin Rüyası Rüyanın Medeniyeti Şiir, Dişimizin Zarı
Çeviri Şiir: İslam’ın Şiir Anıtlarından
Hazırlayan: Melih Özdamar
