Sihr-i Helâl Sanatı Nedir?

Şiirde beytin ilk mısrasının sonunda yer alan söz ya da söz grubunun hem birinci mısraya hem de ikinci mısraya bağlanabilecek özellikte olmasıdır. Sihr-i helal terim olarak ise “güzel söz” anlamına da gelir. 

Gizlice arasam ağzın lebin emsem sorsam 
Hiçbir çare bilir mi dil-i bimara aceb 
(Beyitte görüldüğü gibi sorsam kelimesi iki mısrada da kullanılabilir. Birinci veya ikinci beyitte kullanıldığında farklı anlamlar ortaya çıkmaktadır. Yani son söz grubu şöyle olabilir:
Gizlice arasam ağzın lebin emsem
Sorsam hiçbir çare bilir mi dil-i bimara aceb


Kısacası son kelimenin ya da kelime grubunun ilk dizenin sonunda ve ikinci dizenin başında kullanılmasıdır.

Olmayıp sihr-i harâma meyyâl 
Şi're sa'y it ki odur sihr-i helâl 
(Yukarıdaki beyitte ise sihr-i helal “güzel söz” anlamında kullanılmıştır.)

Senin mihr ü vefâ gösterdigün ağyâra çoh gördüm 
Galatdır kim seni bî-mihr ahurlar bî-vefâ dirler 
(Yukarıdaki beyitte galat (yanlışlık) kelimesini birinci mısranın sonunda okursak yanlışlık sevgiliye yüklenmiş olur. İkinci mısranın başında okursak yanlışlık ona vefasız diyenlere yüklenmiş olur.)

ÖRNEKLER: 
Akil isen vahş u tayran şâhı ol Mecnun gibi
Başuna murg âşiyânundan külâh-i devlet al 

Söylemez küşmüş bana cânâne söylen söylesün 
Neyledüm ol yâr-ı âlî-şâne söylen söylesün 

Leblerün yâd eyledi yârin lisân-ı hâl ile 
Fitne-i rȗz-ı kıyâmet kâmet-i bâlâsıdır



Hazırlayan: Ömer Genceli


İçeriklerimiz, pdf anlatımlar dahil, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nca korunmaktadır. Telif haklarının herhangi bir şekilde ihlali, başka yerlerde isimsiz yayımlanması, çeşitli kitap kaynaklarında izinsiz yer alması, içeriğin izinsiz kopyalanıp başka bir isimle tanıtılması vb. ile yapan kişi, kişiler veyahut kurumlar hakkında gerekli işlemler başlatılacaktır. 
 Türkçe ve Edebiyat yönetimi.
Daha yeni Daha eski